Depresja

Depresja to zaburzenie psychiczne zaliczane do grupy zaburzeń afektywnych, charakteryzujące się długotrwałym obniżeniem nastroju, ograniczoną aktywnością psychoruchową, zaburzeniem rytmów biologicznych i przewlekłym lękiem.

Dziś Światowa Organizacja Zdrowia postuluje, że depresja jest chorobą, którą wymaga odpowiedniego leczenia. Rosnąca świadomość społeczna i starania psychiatrów w obalaniu mitów na temat leków psychotropowych sprawiają, że chorzy co raz częściej sięgają po specjalistyczną pomoc, a sama depresja i płynące z niej zagrożenia zaczynają być traktowane poważnie.

Szacuje się, że na depresję cierpi około 10% populacji, i choć szczyt zachorowań przypada między 15. a 30. rokiem życia, problem może dotyczyć również dzieci i osób starszych. Statystyki wskazują, że chorują częściej kobiety. Średnio co trzeci chory próbuje odebrać sobie życie.

Główne objawy depresji

W większości przypadków diagnostyka depresji opiera się na stwierdzeniu objawów podstawowych, zwanych osiowymi, które obejmują kilkanaście charakterystycznych cech, stanowiących centrum zespołu depresyjnego oraz nieswoiste objawy wtórne. Są to:

Obniżenie nastroju

• permanentny smutek i przygnębienie,
• utrata zainteresowań,
• niemożność odczuwania przyjemności,
• myśli samobójcze,
• poczucie bezwartościowości i winy,
• zobojętnienie w stosunku do otoczenia.

Spowolnienie tempa przebiegu procesów ruchowych i myślowych

• zaniki pamięci, problemy z koncentracją,
• spowolnienie ruchów, zastyganie w bezruchu,
• poczucie zmęczenia i ciężkości ciała,
• niechęć do pracy.

Zaburzenia rytmów biologicznych

• brak apetytu,
• spadek lub nadmierny przyrost masy ciała,
• zaburzenia cyklów menstruacyjnych,
• bóle głowy, karku i kręgosłupa,
• zaparcia,
• wysychanie błon śluzowych,
• spadek libido.

Lęk

• niewytłumaczalny strach odczuwany w okolicach serca lub w brzuchu,
• napady paniki,
• drżenie ciała.

Rodzaje i przyczyny depresji

• Depresja endogenna (zwana kliniczną, właściwą lub ciężką) – spowodowana przez bliżej niesprecyzowane zaburzenia funkcjonowania mózgu i powodująca głębokie zaburzenia funkcji psychicznych i fizycznych;
• Dystymia– przewlekłe łagodniejsze obniżenie nastroju trwające przynajmniej kilka lat, spowodowane głównie nieprzystosowaniem społeczne oraz głębokimi urazami z przeszłości (brakiem poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie, traumatycznymi wydarzeniami wydarzeń, niemożnością wyrażania potrzeb);
• Depresja reaktywna – reakcja na konkretne traumatyczne wydarzenie życiowe, zwykle niewymagająca leczenia farmakologicznego;
• Depresja poporodowa – drastyczne obniżenie nastroju pojawiające się zwykle 4-6 miesięcy po porodzie, skutkujące trudnością w dbaniu o dziecko, płaczliwością, utratą poczucia czasu, zaniedbywaniem obowiązków domowych, zaburzeniami apetytu oraz licznymi objawami somatycznymi;
• Depresja sezonowa – epizody depresyjne (brak energii, senność, poczucie beznadziei, smutek) pojawiające się cyklicznie w określonych porach roku, prawdopodobnie związane z niedostatkiem światła słonecznego;
• Depresja dwubiegunowa (choroba afektywna dwubiegunowa) – choroba charakteryzująca się naprzemiennym występowaniem epizodów manii, depresji i całkowitej remisji objawów.

Leczenie depresji

Leczenie depresji opiera się głownie na działaniach farmakologicznych. Powszechnie stosuje się kilka typów wciąż udoskonalanych leków przeciwdepresyjnych, zwiększających przewodnictwo kluczowych neuroprzekaźników w mózgu.

Psychoterapia, choć w wielu przypadkach konieczna i zapobiegająca nawrotom depresji, jest traktowana jako narzędzie wspomagające, a nie główna metoda leczenia. Niezwykle rzadką, choć zupełnie bezpieczną i bezbolesną metodą terapii w bardzo głębokiej depresji są elektrowstrząsy, aplikowane w znieczuleniu do półkuli niedominującej.