Ciąża

Ciąża to stan fizjologiczny występujący u samic ssaków, trwający od poczęcia (zapłodnienia komórki jajowej) do porodu. Jego długość jest uzależniona od wielkości danego gatunku i trwa od kilkunastu dni u drobnych torbaczy do 22 miesięcy u słoniowatych.

Ludzka ciąża trwa 281 dni ± 22 i ze względu na stopień rozwoju dziecka dzieli się na trzy trymestry. Teoretycznie do zapłodnienia dochodzi wskutek odbycia stosunku w tzw. dni płodne, które u kobiet o 28-dniowym cyklu przypadają na dni 10-17.

Dokładne obliczenie daty owulacji jest możliwe dzięki prowadzeniu kalendarza menstruacji, stosowania metody objawowo-termicznej oraz testów owulacyjnych. U ludzi za początek ciąży przyjmuje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki, a termin porodu najłatwiej obliczyć metodą Naegellego.

Objawy ciąży

Istnieją różne klasyfikacje objawów ciąży, w których uwzględnia się nawet podział na objawy domyślne, prawdopodobne, obiektywne i pewne, przy czym zarówno kategorie objawów, jak i charakterystyczne symptomy w poszczególnych kategoriach są niejednoznaczne. Dla przykładu, niektóre źródła za pewne objawy ciąży uznają wyłącznie stwierdzenie obecności płodu w badaniu ultrasonograficznym. Można jednak przyjąć, że w miarę rozwoju płodu pojawiają się takie objawy jak:

• zatrzymanie miesiączki,
• podwyższona temperatura ciała (do 37 °C),
• powiększenie i bolesność piersi, przebarwienia brodawek sutkowych, wydzielanie siary,
• poranne lub wieczorne nudności i wymioty, zgaga,
• rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji, chwiejność emocjonalna,
• zmiana łaknienia, nadwrażliwość na zapachy, wstręt do używek,
• częste oddawanie moczu,
• zasinienie narządów płciowych,
• przyrost masy ciała i powiększenie obwodu brzucha
• pionowe przebarwienie na środku brzucha (Linea nigra)
• rozstępy.

Planowanie ciąży

Częścią świadomego rodzicielstwa jest odpowiednie przygotowanie obojga partnerów do planowanej ciąży. Zanim przyszła mama rozpocznie starania o dziecko, powinna:

• zgłosić się do ginekologa w celu wykluczenia infekcji i nieprawidłowości anatomicznych narządu rodnego oraz przeprowadzenia badania cytologicznego,
• udać się do lekarza rodzinnego, który zleci podstawowe badania laboratoryjne i skontroluje ogólny stan zdrowia,
• wyleczyć ubytki próchnicze i upewnić się, że żaden ząb nie wymaga ekstrakcji,
• wykonać badania laboratoryjne w kierunku toksoplazmozy, chlamydii, cytomegalii, HIV, zapalenia wątroby typu B, kiły i innych zakażeń groźnych dla płodu,
• zróżnicować dietę, odstawić używki, zażywać dużo ruchu na świeżym powietrzu, pozwolić sobie na więcej relaksu, stosować suplementację kwasu foliowego,
• skłonić partnera do konsultacji lekarskiej i aktywnego zainteresowania przygotowaniem ojca do planowanego poczęcia.

Patologie ciąży

O ciąża wysokiego ryzyka mówimy wówczas, gdy komplikacje w trakcie poprzednich ciąż, choroby przewlekłe, nieprawidłowości w budowie narządów rodnych matki lub zaburzenia rozwoju płodu stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia matki i dziecka. Są to m.in. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, konflikt serologiczny, poronienia, hipotrofia płodu, łożysko przodujące, infekcje wirusowe, odklejanie się łożyska i wiele innych.

Zagrożeń i możliwych nieprawidłowości ciąży jest bardzo dużo, ale regularne przeprowadzanie badan obowiązkowych i zalecanych oraz stała opieka przedporodowa umożliwiają wczesną diagnostykę, szybkie wdrożenie właściwego postepowania i szczęśliwe rozwiązanie ciąży.