Anoreksja, zwana też jadłowstrętem psychicznym, to zaburzenie odżywiania, charakteryzujące się zakłóceniem obrazu własnego ciała, celową, chorobliwą utratą wagi, obsesyjnym lękiem przed przytyciem oraz niską samooceną. Na anoreksję znacznie częściej chorują kobiety, a szczyt zachorowań przypada na okres między 14 a 18 rokiem życia.
Przyczyny anoreksji
U podstaw anoreksji leżą czynniki psychospołeczne. Zwykle jest to szeroko pojęty bunt przeciwko określonemu sposobowi życia lub środowisku. Szczegółowe uwarunkowania anoreksji mogą wynikać z:
- dążenia do wyidealizowanego modelu kobiecości,
- lęku przed dorosłością lub własną seksualnością,
- chęci zagłuszenia poczucia winy poprzez zachowania autodestrukcyjne,
- nieumiejętności sprostowania wymaganiom bliskich,
- chorobliwej potrzeby samokontroli w celu udowodnienia siły i kompetencji,
- braku głębokich więzi rodzinnych,
- poczucia odrzucenia.
Objawy anoreksji
Anoreksję należy podejrzewać po zaobserwowaniu następujących zachowań i zmian w wyglądzie zewnętrznym:
- wstręt do jedzenia, odmawianie spożywania posiłków, jedzenie w samotności, ukrywanie jedzenia,
- drastyczny spadek wagi, niespowodowany żadnym schorzeniem fizycznym,
- wyostrzenie rysów twarzy, wypadanie włosów, suchość skóry, podkrążone oczy, łamliwość paznokci, pojawienie się charakterystycznego meszku na twarzy,
- silny lęk przed przybraniem na wadze, zaburzone postrzeganie ciała,
- obsesyjne zainteresowanie kalorycznością jedzenia i zdrowym odżywianiem,
- BMI równy lub mniejszy od 17,5
- intensywna aktywność fizyczna, wielogodzinne wykonywanie ćwiczeń,
- drażliwość, nietolerancja chłodu, nastroje depresyjne, nadmierna potliwość.
Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które prowadzi do następujących zaburzeń:
- zwolnienie czynności serca,
- zaburzenia trawienia,
- zatrzymanie miesiączki,
- obrzęki dłoni i stóp,
- anemia,
- depresja,
- zaburzenia snu,
- częste bóle głowy i omdlenia,
- zmiany w układzie kostnym,
- uszkodzeniem struktur pnia mózgu.
Nieleczona anoreksja w 10% przypadków prowadzi do śmierci, głównie w wyniku powikłań w postaci niewydolności wielonarządowej.
Leczenie anoreksji
Leczenie anoreksji jest procesem trudnym i długotrwałym. Osoby chore często zaprzeczają, że coś im dolega, a jeśli już decydują się na leczenie, okazuje się, że do przezwyciężenia lęku przed jedzeniem nie wystarczy silna wola.
Podstawą procesu zdrowienia jest intensywna psychoterapia, którą często przeprowadza się w warunkach zamkniętych. Znaczne wyniszczenie organizmu, stanowiące zagrożenie życia, wymaga leczenia szpitalnego i wdrożenia żywienia pozajelitowego.